russia usa
xaris doukas

Του Χάρη Δούκα,

''Το διάταγμα του Πούτιν και το διάγγελμα του Μπάιντεν''

Η κλιμάκωση της ενεργειακής κρίσης έχει φτάσει σε πρωτοφανή επίπεδα.Το διάταγμα του Πούτιν της προηγούμενης εβδομάδας καλεί τους αγοραστές πετρελαίου και φυσικού αερίου να πληρώνουν σε ρούβλια από την 1η Απρίλη. Ο Πούτιν με την πρωτοφανή αυτή κίνηση μετατρέπει το ενεργειακό τοπίο σε αρένα. Μάλλον επιδιώκει να διασφαλίσει ότι η Gazprombank, η τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας, θα παραμείνει εκτός κυρώσεων ακόμα κι αν η Δύση λάβει πιο σκληρά μέτρα για το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ρωσίας. Ίσως επιπλέον επιχειρεί να δημιουργήσει μια δίοδο διαφυγής από το καθεστώς των κυρώσεων που έχουν παγώσει τα μισά συναλλαγματικά αποθέματα της Ρωσίας. Δεν είναι σίγουρο αν θα προχωρήσει στην εφαρμογή του διατάγματος για τις υπάρχουσες συμβάσεις και δεν είναι καθόλου σίγουρο αν πετύχει τις επιδιώξεις του ή αν τελικά πυροβολεί τα πόδια του.

Η Ευρώπη και το Ηνωμένο Βασίλειο δήλωσαν αμέσως κάθετα αντίθετοι με την εφαρμογή του διατάγματος και αρνούνται να πληρώσουν σε ρούβλια σε κάθε περίπτωση.

Η απάντηση από τις ΗΠΑ και τον Μπάιντεν ήταν επίσης άμεση. Ανακοίνωσε την ίδια μέρα τη μεγαλύτερη στην ιστορία αποδέσμευση αποθεμάτων αμερικανικού πετρελαίου, 1 εκατ. βαρέλια ημερησίως για έξι μήνες.

Έκανε όμως και 2 άλλες σημαντικές επισημάνσεις. Τόνισε πως οι αμερικανικές πετρελαϊκές εταιρείες έβγαλαν σχεδόν 80 δισεκατομμύρια δολάρια επιπλέον πέρυσι και τους κάλεσε να σταματήσουν να δημιουργούν υπερβολικά κέρδη, ενώ ο αμερικανικός λαός «αισθάνεται τον πόνο στην αντλία». Μάλιστα τους κατήγγειλε ότι δεν παράγουν όσο πετρέλαιο χρειάζεται για να κρατούν την τιμή ψηλά. Συγκεκριμένα, η βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου έχει σχεδόν 9.000 αχρησιμοποίητες άδειες για γεωτρήσεις σε ομοσπονδιακά εδάφη. Τους κάλεσε λοιπόν να τις χρησιμοποιήσουν ή να τις χάσουν.

Είναι σαφές πως αυτή η "οπλοποίηση" των ορυκτών καυσίμων πιέζει πλέον αφόρητα τις χώρες και τις κοινωνίες.

Η Ελλάδα είναι ιδιαίτερα ευάλωτη σε αυτή τη συγκυρία. Η ενεργειακή της εξάρτηση από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα αυξήθηκε από 69% σε 82% μέσα σε 20 χρόνια. Είναι η 4η χώρα στην ΕΕ με την μεγαλύτερη εξάρτηση (Μάλτα, Κύπρος, Λουξεμβούργο οι 3 πρώτες, με τον Ευρωπαϊκό μέσο όσο να κυμαίνεται στο 57%).

Πέρα από τις άμεσες ανάγκες και παράλληλα με αυτές, η πρώτη προτεραιότητα πρέπει να είναι η ενεργειακή αυτονομία. Να ξεκινήσει ένα άμεσο σχέδιο απεξάρτησης από το αέριο της Ρωσίας, το σχιστολιθικό της Αμερικής, το πετρέλαιο της Αραβίας, και τα παιχνίδια κερδοσκοπίας και γεωπολιτικής ισχύος των αγορών ορυκτών καυσίμων.

Ο πιο γρήγορος και ασφαλής δρόμος για να καταστεί αυτό εφικτό είναι η αυτοπαραγωγή καθαρής ενέργειας και η εξοικονόμηση ενέργειας. Ας δώσουμε αυτές τις «καθαρές» επιλογές στα χέρια όσο το δυνατόν περισσότερων πολιτών.

(TA NEA, 4/4/2022)